Stoicyzm
Stoicyzm to kierunek filozoficzny zapoczątkowany w starożytnej Grecji. Stworzona przez Zenona z Kition, kontynuowana i rozwinięta przez Senekę i Marka Aureliusza. Wedle stoików świat rządzi się niewzruszonymi prawami natury, na które człowiek nie ma żadnego wpływu. Z powyższej teorii bytu wynika etyka stoicka: skoro nie ma sensu przeciwstawiać się naturalnemu biegowi losu, co zresztą ma zawsze negatywne skutki, należy poddać się przeznaczeniu. Zapewnia to wewnętrzny spokój i niezależność od czynników zewnętrznych. Moralnym obowiązkiem człowieka jest dążenie do osiągnięcia stanu cnoty. Droga do cnoty, będącej źródłem szczęścia, jest uwolnienie się od popędów, namiętności wymykających się spod kontroli rozumu, które zmuszają ludzi do czynów sprzecznych z naturą. Prawdziwą cnotą jest doskonała obojętność - jedynie człowiek, który niczego nie pragnie i niczego się nie lęka, staje się odporny a wyroki fortuny, i dzięki temu jest szczęśliwy.
Ideał życia według stoików spełniał zatem mędrzec żyjący zgodnie z rozumem, nieulegający namiętnościom, zdystansowany wobec wartości materialnych - uwolniony od okoliczności zewnętrznych.
Stoicyzm stworzył kompletny system filozoficzny, który w teorii bytu był monistyczny, zasadniczo materialistyczny i deterministyczny, a w teorii poznania skłaniał się ku empiryzmowi, ale najbardziej jest znany ze swojej części etycznej. Etyka stoicka, która większości ludzi kojarzy się ze słowem "stoicyzm", opiera się na zasadzie osiągania szczęścia przez wewnętrzną dyscyplinę moralną, sumienne spełnianie tych obowiązków, które spadają na nas naturalną koleją rzeczy, oraz odcięcia swoich emocji od zdarzeń zewnętrznych, czyli utrzymywania stanu spokojnego szczęścia niezależnie od zewnętrznych warunków.
W skrócie stoicyzm głosi iż człowiek który niczym się nie przejmuje, lecz działa zgodnie z logiką i rozumem, nie polegając na zmysłach, namiętnościach i potrzebach jest człowiekiem szczęśliwym, bo nawet zło wymierzone przeciwko niemu, nie będzie go obchodziło.
Zasady stoickie to zasady oparte na etyce surowej cnoty, polegającej na zachowaniu równowagi duchowej nie zakłóconej zarówno radością, jak smutkiem, na wyzbyciu się namiętności i na życiu zgodnym z naturą i rozumem; pot. obojętność na przyjemności i ból, tłumienie uczuć, spokój, niewrażliwość, hart i pogoda ducha bez względu na okoliczności.
Mówi się także "człowiek o stoickim spokoju", na kogoś kto jest niesamowicie spokojny i nic go nie rusza.
"Nigdy nie będzie szczęśliwy ten, kogo dręczy myśl, że ktoś jest szczęśliwszy od niego." - Seneka
"Nie czyń nic bez rozwagi, lecz tylko według zasady dobrze obmyślanej." - Marek Aureliusz
Stoicyzm rozróżnia 3 podstawowe działy:
1. Teoria bytu – materia, pneuma i toniczność
W teorii bytu, stoicy byli materialistami, ale dość specyficznego rodzaju. Ich podstawową zasadą w tej dziedzinie było przyjmowanie, że wszystko, co istnieje, jest materią.
2. Teoria poznania i logika stoicka
Stoicy nazwali logiką właściwie całą teorię poznania i teorię języka. Dla stoików idee były więc wtórnymi ruchami pneumy, odbywającymi się w ludzkiej duszy, a nie bytami rzeczywistymi. Zmysły, na skutek kontaktu z materią zewnętrzną w stosunku do człowieka, odciskają na pneumie duszy pierwotne wrażenia, które następnie, już wewnątrz duszy ulegają procesowi wzajemnych porównań i połączeń, co prowadzi do powstawania idei wtórnych i złożonych, które jednak jakościowo są zawsze tylko pochodną wrażeń zmysłowych.
3. Etyka stoicka – cnota, natura i obowiązek
Etyka stoicka wywodzi się wprost z jej teorii bytu. Skoro światem "rządzi" pneuma, która jest wszechmocna i nieubłaganie dąży do swojego celu, nie ma sensu jej się przeciwstawiać. Przeciwstawianie się prawom natury jest możliwe na krótką metę, lecz nie jest w stanie zmienić na dłuższą metę ogólnego biegu wydarzeń. Przeciwstawianie się to jednak ma zwykle opłakane skutki dla osoby, która chce płynąć "pod prąd". Dlatego jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest zaakceptowanie praw natury i przystosowanie się do nich.
Epikureizm
Jest to kierunek filozoficzny zapoczątkowany w starożytności przez Epikura, w ok. 306 r.p.n.e. kontynuowany także w czasach nowożytnych. Podobnie jak w większości kierunków filozoficznych hellenizmu dla epikurejczyków najważniejszą dziedziną filozofii była etyka – uważali oni, że podstawowym zagadnieniem filozoficznym jest szczęście, które upatrywali w przyjemności. Według epikurejczyków celem życia człowieka jest osiągnięcie indywidualnego szczęścia, które jest możliwe wówczas, gdy odczuwane przyjemności przeważają nad cierpieniem. Źródłem szczęścia mogą być jedynie przyjemności bezpieczne, które nie narażają na cierpienie. Potrzeby, których zaspokajanie niesie potencjalne zagrożenie należy wytłumiać. Należy więc cieszyć się drobnymi przyjemnościami życia codziennego, unikać zbędnego wysiłku, nie ignorując jednak potrzeb fizjologicznych, oraz rozwijać umysł dający trzeźwy ogląd na rzeczywistości.
Epikureizm jest jedną z dwóch najważniejszych antycznych filozofii życia. Dla tego sposobu filozofowania kluczowym pytaniem było: jak osiągnąć szczęście w życiu doczesnym. Były to więc przede wszystkim systemy etyczne. Wszelkie inne rozważania filozoficzne z zakresu czy to teorii poznania, czy metafizyki, miały tu znaczenie drugorzędne i służyły wyłącznie do uzasadniania swoich poglądów w sprawie kluczowego pytania – jak żyć, żeby być szczęśliwym. Mimo takich założeń pierwotnych epikureizmu jego koncepcje metafizyczne, zwłaszcza w teorii poznania, miały później znaczny wpływ na filozofów niemal do czasów współczesnych.
"Dopóki jesteśmy, nie ma śmierci, a gdy ona przychodzi, nie ma nas". - Epikur
W skrócie epikureizm to dążenie do szczęścia i ograniczanie lub całkowite wymazanie z życia cierpienia.
W pewnym małym zakresie jestem przedstawicielem epikureizmu, głównie poprzez osiąganie szczęścia nie przejmując się cierpieniem i smutkiem, inni mówią że jestem niesamowicie spokojny więc mogę też wygląd na stoika...
A którą filozofie Wy wolicie? Może zupełnie inną?