Pomimo, że po zakończeniu II Wojny Światowej wojska pancerne zeszły na drugi plan, Rosjanie postanowili zbudować własny, nowoczesny czołg.

Geneza

Ojcem całego przedsięwzięcia był Leonid Karcew – młody inżynier stojący na czele biura konstrukcyjnego OKB-520 Uralskich Zakładów Budowy Wagonów; zaś matką, która wydała w 1972 roku pojazd na świat, wcześniej wymienione UZBW. Jak to często bywa w przypadku broni, tak i czołg ten nie był od samego początku tworem doskonałym. Na drodze od pierwszych projektów (1967), aż do wersji finalnej, maszyna przechodziła liczne modyfikacje. W projekcie Karcew wykorzystał wiele ze swych prac powstałych przy okazji powstawania czołgów T-55, T-62 czy prototypowego Obiektu 167. Na początku roku 1968 na taśmę produkcyjną trafiło 6 czołgów T-64 przeznaczonych na prototypy. Część pojazdów otrzymała elektryczny automat ładowania zastosowany wcześniej w T-62, silnik W-45 (moc 515 kW / 700 KM) oraz klasyczny układ chłodzenia. Jeszcze inne uzyskały nowe podwozie oparte o sześć dużych kół nośnych o średnicy 750mm, z wałkami skrętnymi i gąsienicami podtrzymywanymi przez 3 rolki. Wszystkie powstałe warianty oznaczono jako Obiekt 172.

Podczas przeprowadzonych testów najlepsze noty zebrał pojazd ze zmienionym podwoziem – Obiekt 172M, podstawa nowej konstrukcji. W 1969 roku nastąpiła zmiana na stanowisku głównego konstruktora. Karcewa zastąpił Wenediktow. Od tego roku do 1971 trwały testy i badania nowej konstrukcji przeprowadzane w różnych warunkach klimatycznych i terenowych.

Od początku realizacji projektu nowy czołg określono mianem T-72 Ural. Pojazd przewidziany został jako maszyna okresu przejściowego, mająca za zadanie wypełnić lukę do czasu dopracowania i wdrożenia czołgu T-64. Po ukazaniu się nowej maszyny, przewidywano produkcję T-72 dla sojuszników z Układu Warszawskiego lub innych importerów radzieckiego uzbrojenia.

Konstrukcja

Czołg zbudowany został według tradycyjnej koncepcji budowy tego typu pojazdów. Posiada przedział kierowania z przodu, bojowy pośrodku, a silnikowy w tylnej części kadłuba. We wszystkich wersjach T-72 załoga liczy trzy osoby: dowódcę, działonowego (obaj w wieży) oraz kierowcę-mechanika. Do obserwacji służą zamontowane na obrotowej wieżyczce (ryglowanej w jednym z pięciu położeń) dwa peryskopy TNPO-160 oraz dzienno-nocny przyrząd TKN-3 o pięciokrotnym powiększeniu w dzień i ponad czterokrotnym w nocy (przy polu widzenia odpowiednio 10 i 8 stopni). Jednym z plusów pojazdu jest jego wielopaliwowość (tzn. do napędzania używać można ropy, benzyny niskooktanowej bądź nafty).

Uzbrojenie

Armata gładkolufowa 125 mm różnych wersji:
– 2A26-M2 (D-81; montowana w T-72) kalibru 125 mm na pociski odłamkowo-burzące, kumulacyjne, podkalibrowe.
– 2A46 (D-81T; montowana w T-72A i jego eksportowych wersjach).
– 2A46M (D-81TM; w T-72B, czyli T-72M1M1 i jego eksportowych wersjach, np. T-72B1, egzemplarz ubogi), mogąca dodatkowo wystrzeliwać czołgowe ppk.

Uzbrojenie dodatkowe:
– sprzężony z armatą karabin maszynowy PKT kalibru 7,62 mm (czyli PK / PKS, jaki trzymał Big Boss w jednym z przedstawianych u nas skanów).
– przeciwlotniczy karabin maszynowy (wkm) NSW kalibru 12,7 mm.
– 8 wyrzutni granatów dymnych 902B kalibru 82 mm.

Dane ogólne

Wersja: T-72
Producent: ZSRR
Załoga: 3
Pancerz: wielowarstwowy
Uzbrojenie: armata gładkolufowa 125 mm (M1), karabin maszynowy 7,62 mm PKT sprzężony z armatą (2000 naboi), zamontowany na wieży karabin maszynowy 12,7 mm przeciwlotniczy (300 naboi), 2 wyrzutnie granatów dymnych.

Wymiary (m):
Długość całkowita: 9,53
Długość kadłuba: 6,67
Szerokość: 3,46
Wysokość do stropu wieży: 2,19
Prześwit: 0,47
Masa bojowa (t): 41
Napęd: Silnik wielopaliwowy W-46 o mocy 574 kW przy 2000 obr./min

Osiągi:
Prędkość maks. na drodze (km/h): 60
Prędkość maks. w terenie: 46,5
Zasięg maks. na drodze: 500

Podczas powstawania materiału korzystałem z pomocy witryny www.militarium.net

Ookami